توران میرهادی، مادر ادبیات کودکان و نوجوانان
توران میرهادی یکی از اساتید برجسته در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است.
تاثیری که او بر آموزش و پرورش کودکان این سرزمین گذاشته، غیرقابل انکار است.
او با قلب بزرگش برای بسیاری از کودکان این سرزمین مادری کرده است.
در ادامه گوشه ای از زندگی این زن فرهیخته را مرور می‌کنیم.
|
زندگی پربار توران میرهادی نمونه کامل مسئولیت‌پذیری، اهمیت آموزش، تعهد و عشق به وطن است. این استاد فرهیخته به ما یادآوری می‌کند که در زندگی میبایست همیشه مانند رود در جریان باشیم، نایستیم، تسلیم نشویم و به هرشکلی که می‌توانیم رو به جلو ادامه دهیم. |
آغاز راه و دوران تحصیل
توران میرهادی در سال ۱۳۰۶ در تهران از پدری ایرانی و مادری آلمانی متولد شد.
پدرش مهندس فضل الله میرهادی دانش آموخته مهندسی راه و ساختمان و ماشین آلات در آلمان بود.
مادرش نیز درس خوانده هنر بود و مجسمه سازی و نقاشی می‌کرد.
توران در محیطی با ادب و فضل و تحصیلکرده بزرگ شد.
دوره دبستان را در تهران گذراند.
در دبیرستان نوربخش دوران متوسطه را گذراند.
برای ادامه تحصیل به دلیل علاقه به زیست‌شناسی، رشته علوم طبیعی را برگزید.
در آن زمان طرح مبارزه با بی‌سوادی از سوی جبار باغچه‌بان با جدیت پیگیری می‌شد.
آشنایی با جبار باغچه‌بان باعث شد اهمیت یادگیری و تربیت مناسب برای توران میرهادی جدیت پیداکند.
به همین دلیل به عنوان دانشجوی مهمان در کلاسهای علوم پروشی محمد باقر هوشیار شرکت می‌کرد.
ادامه تحصیل در فرنگ
سال ۱۳۲۵ توران خانم قید رشته علوم طبیعی را زد و برای ادامه تحصیل در رشته علوم پرورشی و روانشناسی راهی پاریس شد.
برخورد با چهره اروپای پس از جنگ جهانی دوم باعث شد عطش آموزش و تعلیم پایه در او قوت بگیرد.
توران میرهادی پس از اتمام تحصیل با سری پر شور برای خدمت به کشورش، به ایران بازگشت.
او مانند خیلی از جوانهای آن دوره در بحبوحه ملی شدن صنعت نفت، فعالیتهایی در این زمینه انجام میداد.
در همین دوره فعالیت‌ها بود که با همسرش آشنا شد و ازدواج کرد.
فعالیت توران میرهادی در آموزش و پرورش
توران خانم در طی سالهای پس از بازگشت، فعالیتهای پراکنده‌ای در حوزه آموزش داشت.
اما به صورت جدی از سال ۱۳۳۴ با پایه‌گذاری کودکستان فرهاد، به عرصه آموزش و پرورش وارد شد.
او این کودکستان را که به خاطر برادر ازدست‌رفته‌اش، فرهاد نام گذاشت، به کمک پدر و برای
فراموشی غم از دست دادن همسرش پایه گذاری کرد.
روش نوین آموزش توران خانم در کودکستان فرهاد باعث استقبال زیاد خانواده ها شد و به همین دلیل در سال ۱۳۳۶، دبستان فرهاد را نیز در کنار کودکستان افتتاح کرد.
در این دوره توران خانم دیگر تنها نبود. همسر دومش محسن خمارلو تمام وقت او را در اداره کودکستان و دبستان یاری میداد.
پایه گذاری نظام نهاد کودکی
در سالهای پیش از مشروطه، کودک، آموزش و تربیت او زیاد مورد توجه مردم و دولت نبود.
در واقع کسی به نیازهای آموزشی، بهداشت روانی و حق و حقوق کودکان اهمیتی نمی‌داد.
پس از مشروطه تا زمان پهلوی اول، فعالیتهایی برای فرهنگسازی نهاد کودکی انجام شد.
اما پس از تلاشهای امثال جبار باغچه‌بان و محمد باقر هوشیار بود که این کار جدیت گرفت.
توران میرهادی در کنار چند دانش آموخته دیگر، این نظام نهاد کودکی را تقویت می کردند و پیش می‌بردند.
این گروه سرانجام توانستند در گفت و گو و مذاکره با دولت، در زمان پهلوی دوم، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را تاسیس کنند.
با تلاشهای فراوان، توران میرهادی و دیگر همراهانش توانستند دیدگاه جامعه و خانواده را نسبت به
دوران کودکی، نیازها، آموزش و تربیت و حقوق کودک، تا حد زیادی اصلاح کنند.
تا پیش از نظام نهاد کودکی، وسایل بازی و سرگرمی و زیست افزارهای کودکی اصلاً رسمیتی نداشت.
حتی همین تلاشها باعث به وجود آمدن دادگاه اطفال و کانون اصلاح و تربیت کودکان شد.
ادبیات و فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
توران میرهادی بنیان گذار فرهنگنامه کودکان و نوجوانان است.
در سال ۱۳۴۶ بود که ایده تالیف یک فرهنگنامه بومی که بتواند نیازهای کودکان را برطرف سازد، شکل گرفت.
این ایده در سال ۱۳۵۸ عملی شد و کار تألیف فرهنگنامه برعهده توران خانم میرهادی بود.
توران میرهادی به دلیل علاقه به ادبیات، در سال ۱۳۳۵ اولین نمایشگاه کتاب کودک را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزار کرد.
برپایی همین نمایشگاه بود که باعث شد بحث پیرامون کمبود کتاب کودک شکل بگیرد تا اینکه در سال ۱۳۴۱ شورای کتاب کودک پایه‌گذاری شود.
پایان راه و وداع
توران خانم پس از سکته مغزی در شهریور ۱۳۹۵، در تاریخ ۱۸ آبان، در تهران درگذشت.
او یکی از فرهیختگانی است که به معنای واقعی زیبا زیست.
قلب بزرگش برای کودکان و نوجوانان این سرزمین تپید، نور داد و خاموش شد.
اما ثمره و نتیجه کارش نه فراموش شدنی است و نه پاک شدنی.
توران میرهادی به کودکان کشورش شخصیت داد.
نسلی که او در دبستان فرهاد و بعدها با فعالیتهای خود تربیت کرد، از بهترین نسلهای این مملکت است.
یادش به زیبایی و روانش در آرامش.
تهیه کننده: سارا معظمیان
منبع: ویکیپدیا و موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
اختصاصی وبسایت نوجوانان تین سایت
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.