پیروزی هزاران پدر دارد؛ اما شکست یتیم است

برخی امور در کنترل شما هستند و برخی دیگر نه. جمله معروفی وجود دارد: «همیشه سعی کن بادبان کشتی‌ خودت را کنترل کنی؛ نه باد را». این جمله به­روشنی میزان مسئولیت و آزادی و اختیار انسان را مشخص می‌کند. مهارت هایی که یک نوجوان باید داشته باشد 

کنترل باد در حیطه توانائی و انتخاب شما نیست؛ اما جهت بادبان کشتی زندگی­تان، کامل دراختیار شما و جزء مسئولیت فردی­تان است. تاکنون به این فکر کرده‌اید که در پیشامدی اگر تصمیم دیگری گرفته بودید، اتفاق­های آینده چگونه رقم می‌خورد؟ مثالی از چنین موقعیت‌هائی در ذهنتان هست؟

یکی از فیلسوفان یونان باستان در این زمینه می‌گوید: «آنچه برای شما پیش می‌آید اتفاق نیست؛ بلکه تنها واکنش شما به آن اتفاق است». معنای این جمله چیست؟ اینکه تنها نوع پاسخ و واکنش شما به حوادث مهم است. اتفاق همیشه در کنترل ما نیست. آنچه مهم است و در زندگی ما نقش دارد، واکنش ما به اتفاق است. مسئولیت‌پذیری یعنی شما توانائی پاسخ‌دادن به اتفاق­ها را دارید؛ اما اینکه چه پاسخی دهید برعهده خودتان است و صدالبته عواقب آن نیز برعهده خودتان است.

ما عادت کرده‌ایم برای رویدادهای مختلف، دنبال دلیل بیرونی بگردیم؛ درصورتی­که بیشتر مشکل­های پیش­آمده دو سر دارد: یک سر قضیه دیگران هستند و یک سر خودمان. اما ما همیشه عادت کرده‌ایم تنها آن سر دیگر را ببینیم. بگذارید مثال رابطه را باز مطرح کنیم. بر اثر اتفاقی رابطه شما و دوست­تان به جدائی می‌انجامد. چقدر خودتان را درباره این جدائی مقصر می‌دانید؟ آیا همه تقصیرها را گردن دیگری نمی‌اندازید؟

همه شما آرزوهائی دارید و می‌خواهید به آن­ها برسید، خواست‌ها و علاقه‌های مختلفی که مدام به آن­ها فکر می‌کنید. این خواستن بسیار باارزش است؛ اما برای رسیدن به آن­ها، باید بتوانید مسئولیت خودتان را در رسیدن به این آرزوها پیدا کنید. این مسئولیت فردی شماست.

در قبال خود چه مسئولیت‌های دیگری داریم

ما در قبال خودمان و زندگی­مان مسئول هستیم. حال می‌خواهیم برخی از این مسئولیت‌ها را بیان کنیم و دوست داریم شما نیز مواردی را به این فهرست اضافه کنید:

  • من مسئول پذیرش وضع زندگی خودم هستم؛
  • من مسئول میزان آگاهی و دانشی هستم که کسب می‌کنم؛
  • من مسئول انتخاب‌ها و تصمیم­ های زندگی‌ام هستم؛
  • من مسئول رسیدن به آرزوهایم هستم؛
  • من مسئول انتخاب دوستانم هستم؛
  • من مسئول طرز رفتارم با مردم هستم؛
  • من مسئول انجام تکالیف و وظایفی هستم که مادروپدر و معلم برعهده من می‌گذارند؛
  • من مسئول زندگی و خوشبختی خودم هستم.

اینکه هریک از موارد بالا چگونه به مسئولیت ما در قبال خودمان مربوط می‌شود، نیاز به فکر و توجه دارد.

مسئولیت پذیرش وضعیت زندگی خود هستم

به­ این­ دلیل به شما بستگی دارد که برخی وضعیت­ های زندگی تغییرناپذیر اند و نمی­توان از آن­ها رها شد. تازمانی­که اوضاع زندگی خود را نپذیرید، به پیروزی نمی­رسید. با غرزدن به وضع زندگی اتفاقی نمی­افتد و تنها انرژی خود را هدر می­دهید. همیشه به­یاد داشته­باشید که تمامی جنبه­های زندگی دراختیار ما نیست و برای پیروزی مجبور به پذیرش مسئولیت­ها هستیم. مهارت هایی که یک نوجوان باید داشته باشد 

مسئولیت میزان آگاهی و دانشی که کسب می‌کنید به­این­دلیل به شما بستگی دارد که تنها خودتان می‌توانید میزان آگاهی و دانشی را که در زندگی به­ دست می‌آورید تعیین کنید؛ هرچند پدرومادر، مدرسه/دانشگاه مجبورتان کنند. پس اینکه چقدر درس بخوانید یا مطالعه کنید، مسئولیت مستقیم شما در قبال خودتان است. مهارت هایی که یک نوجوان باید داشته باشد 

مسئول بودن در انتخاب و تصمیم­های زندگی به این به­معنای این است که باید دست به انتخاب بزنید. پس چه درست چه غلط، انتخابی که می‌کنید و تأثیری آن بر زندگی شما، مسئولیت شما در قبال خودتان است.

رسیدن به آرزوهاتان بیش از هرکسی برای خود شما مهم است. اینکه به چه می‌خواهید برسید یا چه را داشته­باشید، سودوزیانش متوجه خودتان است. پس راه رسیدن به آن و میزان تلاش شما نیز مسئولیت شخص شما در قبال خودتان باشد.

انتخاب دوستان، موضوعی است که می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند. تصمیمی کامل شخصی است که با چه­ کسی معاشرت کنید و چه کسانی را به زندگی خود راه دهید. عواقب آن و احساسی که به شما منتقل می‌کنند هم به ­صورت مستقیم به شخص شما برمی‌گردد. بنابراین مسئولیت بزرگی است که شما در قبال خودتان دارید.

شما همواره با مردم درپیوند هستید و رفتار شما با دیگران در زندگی اجتماعی شما تأثیر مستقیم دارد؛ زیرا دیگران نیز شیوه برخورد با شما را طبق رفتار شما با خودشان انتخاب خواهند کرد. پس نوع رفتار با دیگران مسئولیت فردی شما محسوب می‌شود.

پیش­تر به این موضوع اشاره کردیم که انجام وظایف و تکالیف محول­شده به شما، چطور می‌تواند برای مسئولیت‌های آینده آماده‌تان کند. اینکه چقدر خودتان را مسئولیت‌پذیر نشان دهید، پیوند مستقیمی با میزان اعتماد دیگران به شما دارد. این مسئولیت فردی را جدی بگیرید. مهارت هایی که یک نوجوان باید داشته باشد 

بارها در این کتاب تکرار کرده‌ایم که تنها شما مسئول زندگی خودتان هستید. اگر انسانی موفق هستید یا شکست­خورده؛ اگر دوستی جذاب هستید یا طردشده؛ احساس خوشحالی می‌کنید یا غم؛ انتخاب هرسوی این دوگانه‌ها، تنها به ­خودتان بستگی دارد و مسئولیت فردی خودتان است که کدام را برگزینید.

هریک از شما مطابق با نوع زندگی و اولویت‌­بندی خود می‌تواند این فهرست را ادامه دهد. آنچه باید همیشه به­ خاطر داشته­ باشید این نکته است که مسئولیت‌پذیری اصلی‌ترین شرط برای رسیدن به راه ­حل است. بادبان کشتی‌تان را خودتان کنترل کنید.

چالش مهارت هایی که یک نوجوان باید داشته باشد 

  1. رعایت چه مواردی در خانه و مدرسه/دانشگاه جزء مسئولیت فردی شما است؟
  2. آنچه را در هفته اخیر برایتان مشکل و تنشی به­وجود آورده مرور کنید. چقدر نقش خودتان را در ایجاد آن مشکل نادیده گرفته بودید؟
  3. در چه مواردی مسئولیت را برعهده دیگران گذاشته ­اید؟