بابک بیات ، شاعر موسیقی
این نوشته درباره یکی از مفاخر موسیقی پاپ ایران است: بابک بیات.
از چه وجه زندگی او صحبت کنیم؟ بابک بیات موسیقیدان؟ بابک بیات معلم؟ بابک بیات پدر؟ یا بابک بیات آهنگساز؟
بابک بیات تمام این خصوصیات را داشت و نقطۀ اتصال تمام آنها نیز موسیقی بود.
شاید نسل شما نوجوانان کمتر با کارهای او ارتباط برقرار کنید، اما ما معتقدیم اثر خوب، خودش را در طی سالها بدون خدشه و لکنت حفظ و به نسلهای بعدی منتقل می کند.
ممکن است هنوز هم، بعد از بیش از پنجاه سال، خیلی از آثاری که برای خوانندگان پیش از انقلاب ساخته است، در تلفن همراه و موزیک پلیرهای شما باشد.
پس بهتر نیست خالق چنین شگفتی هایی را بیشتر بشناسیم؟
|
همانطور که کتاب، مغز را پرورش می دهد، موسیقی درست نیز گوش را تربیت می کند. موسیقی درست، مانند یک صافی، ورودی های ذهن و روح را پالایش می کند. |
آغاز
علی حسین بیات زرندی مطلق نام کامل او است.
از سمت پدری به روستایی مابین تهران و ساوه پیوند می خورد؛ اما در ۲۳ خرداد ۱۳۲۵ در تهران متولد شد.
بعدها که کار موسیقی را جدی گرفت، نام مستعاد بابک را از روی نام بابک افشار، آهنگساز معروف برای خود برگزید و اینگونه به بابک بیات معروف شد.
به مدت ۵ سال در اپرای تهران زیر نظر اساتیدی مانند ثمین باغچه بان و اولین باغچه بان با موسیقی کلاسیک آشنا شد.
پس از آن، به سبب دوستی با محمد اوشال، آهنگساز مطرح، وارد دنیای موسیقی پاپ شد.
دوستی او با ایرج جنتی عطایی ، پدر ترانۀ نوین ، باعث شد کار پاپ را بیشتر پی بگیرد.
بیات بعد از ازدواج صاحب یک پسر به نام مانی شد.
اما عمر مانی به دنیا نبود و در همان سنین کودکی بر اثر بیماری درگذشت.
این حادثه ضربۀ سختی به روح و روان او وارد کرد.
پس از آن صاحب دو فرزند دو قلو به نامهای باربد و بامداد و سپس دختری به نام غزل شد.
باربد و بامداد نیز مانند پدر در کار موسیقی دستی دارند.
باربد و بامداد در آغوش پدر
آهنگسازی بابک بیات پیش از انقلاب
بابک بیات بیشتر کارهای پیش از انقلاب خود را با همکاری دوست دیرینه اش ایرج جنتی عطایی انجام داده است.
او اغلب کارهایش را خودش تنظیم کرده، اما با تنظیم کنندگان بزرگی مانند واروژان، محمد اوشال و منوچهر چشم آذر نیز همکاری داشته است.
نخستین ترانۀ فیلم را با همکاری واروژان بزرگ برای فیلم غریبه کار کرد.
موسیقی متن فیلمهای بت شکن و مسلخ را نیز او ساخته.
دهۀ پنجاه خورشیدی، اوج شکوفایی موسیقی پاپ ایران بود.
ده ها آهنگساز، خواننده، ترانه سرا و تنظیم کننده، در این دهه، بهترین کارهای خود را ارائه دادند.
بابک بیات نیز از این قافله عقب نیفتاد.
سبک خاص او در ساخت ملودی و تنظیم به دلیل دشواری، باعث می شد کمتر خواننده ای بتواند به درستی ملودی هایش را اجرا کند.
از این میان، خوانندگانی مانند گیتی پاشایی، داریوش اقبالی، رامش، گوگوش، ابراهیم حامدی و… به زیبایی کارهای او را اجرا کرده اند.
تفاوت بابک بیات با دیگر آهنگسازان در همین ریتم و ملودی است.
ملودی های او درست مانند شانه ای که نرمی موها را شانه می زند، گوش را نوازش می دهد.
بابک بیات و ایرج جنتی عطایی در میانسالی
پس از انقلاب و ادامه فعالیت موسیقایی بابک بیات
او پس از انقلاب در ایران ماند.
اولین فعالیت جدی موسیقایی اش پس از انقلاب، آهنگسازی فیلم مرگ یزدگرد بهرام بیضایی در سال ۶۰ بود.
پس از آن نیز تا مدتها غالباً موسیقی فیلم کار کرد.
از جمله فیلمهای معروف که موسیقی آنها را ساخته است، می توان به مسافران، شاید وقتی دیگر ، مرسدس ، کشتی آنجلیکا و… اشاره کرد.
در سال ۷۱ بود که شهرام رهنما، اولین شاگرد با استعدادش را یافت.
به دلیل علاقۀ زیاد به او، نام مستعار مانی، فرزند از دست رفته اش را برای وی برگزید.
شهرام رهنما از آن روز به مانی رهنما شهره شد و هنوز هم با همین نام فعالیت می کند.
آهنگهای پرنده، مرسدس، تموم شد ترانه، تنها گوشه ای از شاهکارهایی است که توسط مانی اجرا شده است.
از دیگر شاگردان بابک بیات می توان از حمید حامی معروف به حامی و نیما مسیحا نام برد.
دو استعداد شگرف که بابک بیات باعث شکوفایی و کشف حجم صدای بی نظیر آنها شد.
او که پس از انقلاب صدایی برای ملودیهای دشوار و زیبای خود نداشت، حال با این سه استعداد جوان، جانی دوباره گرفته بود.
حامی، غزل بیات، نیما مسیحا و مانی رهنما در شب هجرت ابدی، در منزل بابک بیات
پایان
یکی از به یادماندنی ترین فعالیتهای بابک بیات، همکاری با احمد شاملو است.
موسیقی متن دو کاست «سکوت سرشار از ناگفته هاست» و «چیدن سپیده دم» برعهدۀ او بود.
هر دو کاست با صدای خود شاملو عرضه شد.
اوایل دهۀ هشتاد بود که بیماری به سراغش آمد.
نارسایی کبدی داشت جدی می شد.
او برای مداوا چند باری نیز به خارج از کشور رفت.
سرانجام در پنجم آذر ۱۳۸۵ به دلیل همین بیماری از دنیا رفت.
با رفتنش «تموم شد ترانه» و خیلی از شاگردانش دیگر نتوانستند موفقیت سالهای گذشته را تکرار کنند.
یکی از ویژگیهای بارز او این است که تفاوت چندانی در کیفیت کارهای ارائه شده اش پیش و پس از انقلاب نیست.
بیات همواره در اوج بود.
گفتنی ها از او بسیار است، از او که بیش از ۱۰۰ آهنگ و موسیقی متن تقدیم ایران کرده است.
بابک بیات سرشار از ملودی بود و موسیقی ایران نیز، جاودانه های بسیاری را مدیون اوست.
تهیه کننده: سارا معظمیان
اختصاصی وبسایت نوجوانان تین سایت
