زیباترین چیزی که می‌توانید بپوشید، اعتماد به نفس است.
اعتماد به نفس چیست – اعتماد به نفس یعنی اینکه خودتان را باور داشته باشید و به‌جای مواجه‌شدن با اضطراب و ترس‌های زندگی، مشتاقانه منتظر چالش‌های زندگی باشید. با داشتن اعتماد به نفس روی تشخیص‌های خودتان حساب می‌کنید و می‌توانید با هر کسی صحبت کنید؛ چون می‌دانید که درنهایت، فردی دوست‌داشتنی هستید. ممکن است ردشدن را دوست نداشته باشید، البته چه کسی خوشش می‌آید؟ اما از آن نمی‌ترسید. اعتماد به نفس یعنی اینکه می‌دانید دانش، مهارت، استعداد، تجربه، حس مشترک و توانایی مدیریت مؤثر زندگی خود را دارید. در واقع فکر می‌کنید آدم لایقی هستید.
داشتن اعتماد به نفس یعنی وقتی به کمک دیگران نیاز دارید، بدانید که کمک آن‌ها چیزی از شما کم نمی‌کند. اصلاً منظور این نیست که حتماً باید کامل باشید، همه‌چیز را بدانید، یا در هر کاری که می‌خواهید انجام دهید تجربۀ کافی داشته باشید. شما می‌توانید درخواست کمک کنید، مهارت جدید یاد بگیرید و درعین‌حال که هنوز خودتان را باور دارید، مرتکب اشتباه شوید.
اعتماد به نفس فرق زیادی با خودنمایی دارد.
وقتی که اعتماد به نفس دارید، خودتان را فردی دوست‌داشتنی و توانا می‌بینید که می‌تواند از عهدۀ کارها به‌تنهایی برآید و پذیرای کمک دیگران باشد. همچنین می‌توانید نگاهی مثبت داشته و ببینید که هرکس ترکیبی منحصر‌به‌فرد از قوت‌ها و ضعف‌های مختلف است.
افراد با اعتماد‌به‌نفس از موفقیت و برتری دیگران خوشحال می‌شوند؛ چون به خودشان احساس خوبی دارند و نیازی به ابراز وجود از طریق مسابقه‌ای واقعی یا خیالی ندارند. خودنمایی از ناامنی و تردید نشئت می‌گیرد. فرد انتقاد‌کننده از خود، همیشه در حال مقایسه‌های غیرمنصفانه با دیگران و ابداع رقابت‌هاست و احساس می‌کند از چیزی لذت نمی‌برد.
افراد خودنما اطمینان دارند که دیگران از قوت‌های آن‌ها باخبرند. حتی زمانی که قوتی ندارند، طوری رفتار می‌کنند که انگار از بقیه بهتر عمل می‌کنند و از قبول‌کردن یا انجام کار سخت امتناع می‌ورزند تا ضعف‌های خود را پوشش دهند. این افراد با پایین‌کشیدن دیگران احساس بهتری دارند و متأسفانه تا جایی که می‌توانند لاف می‌زنند و خودستایی می‌کنند. آن‌ها هرگز دربارۀ اینکه چه کسی هستند احساس رضایت‌بخش و خوبی ندارند و اغلب به افرادی که از صمیم قلب خوشحال‌اند، حسادت می‌کنند.
حسنا و اسماء
ازنظر حسنا، اعتماد‌به‌نفس یعنی اینکه اگر فردی مرتکب اشتباهی شود، خراب‌کاری کند یا دست به کارهای احمقانه بزند، باز هم احساس کند دیگران او را دوست خواهند داشت. در واقع حس عزت نفس در حسنا، به آنچه دیگران درباره‌اش فکر می‌کنند یا می‌گویند بستگی ندارد. او می‌داند کاری که انجام می‌دهد درست است. با وجود اینکه یادگیری زبان انگلیسی واقعاً دشوار است، فکر می‌کند که فرد باهوشی است و می‌تواند از پس یادگیری آن برآید. چیزی که حسنا را مطمئن می‌سازد این است که می‌تواند بدون ازدست‌دادن قوت‌های کلی، با ضعف‌های خود روبه‌رو شود. این همان فرق بین اعتماد‌به‌نفس و خودنمایی در حسنا است. اگر او واقعاً فردی اهل خودنمایی باشد، از رویارویی با ضعف‌های خود عاجز می‌ماند، فکر می‌کند بر دیگران برتری دارد و به داشتن تواناهایی که ندارد، باور خواهد داشت.
اسماء فکر می‌کند اعتماد‌به‌نفس از تعریف یا ستایش ناشی می‌شود. او نگران است که دیگران دربارۀ او چه فکر می‌کنند و چه می‌گویند. اسماء انرژی خود را صرف ظاهر خود می‌کند و معتقد است که اگر خیلی در چشم دیگران و مورد توجه نباشد، مردم کمتر به او فکر خواهند کرد. او فردی کاملاً خودنماست که هیچ اعتماد‌به‌نفسی ندارد.
در اینجا چند نمونه از نشانه‌هایی آورده شده است که دیگران از روی آن‌ها به داشتن اعتماد‌به‌نفس خود پی می‌برند:
- عسل می‌داند که وقتی در خانه از توهین برادرش آزرده خاطر نمی‌شود، احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کند.
- یلدا می‌داند که وقتی در مدرسه نظر خود را در مناظرۀ کلاسی مطرح می‌کند، احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کند.
- درین می‌داند که وقتی در جمع دوستانش می‌گوید که ترجیح می‌دهد کدام فیلم را تماشا کند، احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کند.
- آرینا در ورزش و عملکرد خود احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کند و خودش را برای بازی در تیم آماده می‌کند.
- سلما می‌داند که وقتی صاف می‌ایستد و مستقیم به تماشاگران نگاه می‌کند و به‌سادگی مواردی را که آماده کرده است به اشتراک می‌گذارد، احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کند.
اعتماد به نفس چگونه است؟
اعتماد‌به‌نفس کلید موفقیت و لذت‌بردن از زندگی است؛ یعنی می‌توانید روی خودتان حساب کنید. هرکسی به‌طور متناوب، به‌خصوص در موقعیت‌های استرس‌زا، اعتماد‌به‌نفس خود را افزایش می‌دهد. اگر اعتماد‌به‌نفستان متزلزل شد و دوباره به حالت قبلی برگشت، مشکلی نیست؛ اما اگر اجازه دهید که به اعتماد‌به‌نفستان لطمه وارد شود، اصلاً اتفاق خوبی رخ نداده است. وقتی اجازه می‌دهید نیروهای خارجی یا ندای درونی‌تان شما را از داشتن دید مثبت، دقت و واقع‌گرایی دربارۀ خودتان بازدارند، احساس نداشتن اعتماد‌به‌نفس و منفی‌گرایی می‌کنید و نظر نادرست دیگران را به خود جلب خواهید کرد.
درین و آوین
درین احساسات خوب را در خود برمی‌انگیزد، لباس‌هایش را برانداز می‌کند، با دقت به آینه نگاه می‌کند، کتاب‌هایش را برمی‌دارد و با شور و شوق از پله‌ها پایین می‌رود و برای رویارویی با روز پیش رو احساس آمادگی می‌کند. در عوض آوین وقتی بیدار می‌شود احساس ناخوشایندی دارد، اضافه‌وزن دارد، لباس‌هایش در تنش زیبا جلوه نمی‌کنند و اصلاً احساس خوبی ندارد. او آهسته از خانه بیرون می‌رود، از اتفاقاتی که قرار است در طی روز برایش پیش بیاید، اینکه مردم درباره‌اش چه فکر می‌کنند و اینکه عملکردش چگونه خواهد بود وحشت دارد. داستان درین نشان‌دهندۀ وجود اعتماد‌به‌نفس است، در‌حالی‌که آوین نمونۀ تمام‌عیار فردی بدون اعتماد‌به‌نفس است. درین اعتماد‌به‌نفس را در احساس خوب به خودش و خوش‌بینی دربارۀ روزش تعریف می‌کند. آوین بر این باور است که اعتماد‌به‌نفس یعنی دیگران او را بپذیرند و تأیید کنند. این فکر باعث می‌شود از تقویت احساسش جلوگیری کرده و احساس خطر کند.
اعتماد به نفس چیست
چالش
چه تعریفی از اعتماد‌به‌نفس داریم؟
مهم است که بدانید چه زمانی اعتماد‌به‌نفس دارید. تنها راه کسب، حفظ یا رشد اعتماد‌به‌نفس این است که تشخیص دهید آن چیست و چه زمانی آن را تجربه می‌کنید. دربارۀ شرایط ذکرشده در پاراگراف زیر فکر کنید و ببینید آیا می‌توانید زمانی را که اعتماد‌به‌نفس دارید تشخیص دهید یا خیر.
من وقتی در خانه احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کنم که ……………………….
من وقتی در مدرسه احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کنم که ………………….
من وقتی در جمع دوستانم احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کنم که ………..
زمان ورزش‌کردن یا کارهای هنری وقتی احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کنم که …………………….
زمان امتحان‌کردن کاری جدید وقتی احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کنم که ………………….
اگر بخواهم برای گروهی سخنرانی کنم وقتی احساس اعتماد‌به‌نفس می‌کنم که ……………….
احساس اعتماد‌به‌نفس را به خودتان یادآوری کنید و تمام روز آن را امتحان کنید.