انسان محکوم است که آزاد باشد؛ زیرا از لحظه پرتاب به این دنیا، مسئول کارهای خویش است

مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری به چه معناست؟

کجا و کی مسئولیت دیگران (والدین، خانواده، دوستان، اقوام، دولت و غیره) پایان می­یابد و مسئولیت ما آغاز می‌شود؟

شاید ماندن در کانون توجه و محبت دیگران بسیار آسان‌تر از پذیرش مسئولیت و رهائی از نقش قربانی است. شاید بارها این جمله را با خود تکرار کرده‌اید که «زندگی عادلانه نیست و آنچه بر سرم می‌آید حقم نیست». بله، ممکن است زندگی همیشه هم منصفانه نباشد؛ ولی باید بدانید به همه انسان­ها فرصت‌هائی در زندگی داده شده ­است؛ بنابراین آنچه شما را به انسانی منحصربه‌فرد و پیروز تبدیل می‌کند، پذیرش همه کمبودها و دشواری‌ها، تلاش برای بهبود آن و استفاده بهینه از آن فرصت‌ها است. واگذاری مسئولیت به دیگران، شاید در نگاه اول احساس رهائی موقتی از درد، رنج و سختی کارهای پیش­رو را به شما القا کند، اما این حس آزادی واقعی نیست. به­ دلیل اینکه همان دردها، رنج­ ها و سختی­ ها بعدها به شکل‌های مختلف به زندگی­تان بازمی­ گردند. برای احساس‌ رهائی واقعی از فشارها و رسیدن به صلح، پیروزی، امیدواری و بخشش باید با عواقب همه عواطف و اعمال خود آشنا شوید. اگر این پذیرش مسئولیت را کلیدی‌ترین وسیله رسیدن به هدف بدانید، می‌توانید خود را از زنجیر قربانی­بودن خلاص کنید و به ­پیش بروید.

نخستین ­قدم این است که از خود بپرسیم «مسئول بودن یعنی چه؟» لحظه ­های زیادی در زندگی شما پیش می‌آید که فکر می‌کنید دنیا رو به ­پایان است، پدر و مادر درکتان نمی‌کنند و دوستانتان از شما فراری هستند. اغلب در چنین موقعیت‌هائی خود را قربانی می­ پندارید و مقصر را هرکسی جز خودتان می‌دانید. سپس راحت‌ترین و آماده‌ترین راه ­حل را برای توجیه‌ وضعیت پیش ­آمده انتخاب می‌کنید. خود را در سیاه­چاله غم و افسوس غرق می‌کنید و کم­کم شادی، عشق و موفقیت را نیز فراموش می‌کنید. در اینجاست که باید بدانید نمی‌توان از هیچ­کدام از این موقعیت‌های ناراحت‌کننده رها شد؛ مگر با درک اینکه «تنها شما مسئول زندگی خود هستید». تازمانی­که این جمله را از ته قلب نپذیرید، هیچ­ چیز تغییر نخواهد کرد. شمائید که انتخاب می‌کنید چطور عمل کنید و به موقعیت­ های متفاوت چگونه واکنش نشان دهید.

تنها شما مسئول زندگی خود هستید

پس از پذیرفتن مسئولیت، نوبت به بخشش می‌رسد: بخشیدن خود و دیگران. اتفاق­ها و موقعیت‌هائی که در اطراف ما پیش می‌آید، همیشه در کنترل و یا باب میل ما نیست؛ اما آنچه درون ما می‌گذرد کامل در کنترل خودمان است و این قدرتی بی‌نظیر به ما می‌بخشد. برای شکوفائی و دراختیار گرفتن این توانائی، انگیزه­ای قوی لازم است و آن چیزی نیست جز مسئولیت‌پذیری.

درنهایت بر این نکته تأکید می‌کنیم که تازمانی­که موقعیت دشوار و نقش خود را نپذیرید، وضعیت تغییر نخواهد کرد. هرچه زودتر این نکته مهم را درک کنید، زودتر هم آغاز به حرکت می‌کنید.

چالش

  1. هنگام بروز مشکلی در خانه یا مدرسه/ دانشگاه، اغلب چه کسی را مقصر می­دانید؟ خودتان یا دیگران؟
  2. چه مسئولیت‌هائی در منزل و مدرسه/دانشگاه برعهده شماست؟ آیا از عهده آن­ها برمی‌آئید؟
  3. آیا در موقعیت‌هائی قرار گرفته‌اید که گمان کنید دیگران باید در حق شما ترحم و دل­سوزی کنند؟
  4. چقدر نقش خود را در مشکل­ های پیش ­آمده می ­پذیرید؟
  5. فکر می‌کنید چه میزان از اتفاق­هائی که برایتان پیش می‌آید در کنترل شما است؟