مه لقا ملاح – مادر محیط زیست ایران
مه لقا ملاح در سال ۱۲۹۶ هنگامی که پدر و مادرش با کاروان برای زیارت به مشهد می‌رفتند، در یک کاروان‌سرای عباسی در بین راه به‌دنیا آمد.
پدر مه لقا، آقابزرگ ملاح به دلیل داشتن منصب دولتی در شهرهای مختلف ساکن می‌شد.
به همین دلیل مه‌لقا در شهرهای مختلفی مانند مشهد، قوچان، اصفهان، دامغان، همدان و کرمانشاه تحصیل کرد.
ایشان بعد از تحصیل در فلسفه و علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی در دانشگاه تهران مدرک فوق‌لیسانس علوم اجتماعی گرفت.
سپس برای ادامهٔ تحصیل به پاریس رفت و در سوربن علوم اجتماعی خواند و با مدرک دکترا به ایران بازگشت.
خانم ملاح در فرانسه دورهٔ کتاب‌داری نیز در کتابخانه ملی فرانسه گذراند.
در بازگشت به ایران در کتابخانه دانشگاه تهران مشغول کار شد.
بعد از مدتی در سال ۱۳۴۷ به ریاست کتابخانهٔ موسسهٔ تحقیقات روان‌شناسی برگزیده شد.
پس از بازنشستگی تمام وقت خود را در راه مبارزه برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست گذاشت.
تشکیل جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست
خانم دکتر مه لقا ملاح در سال ۱۳۷۳ با مشارکت همسرش و چند استاد دانشگاهی علاقه‌مند به محیط زیست سازمان غیر دولتی زیست‌محیطی «جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست» را بنیان گذاشت.
مه لقا ملاح دو دهه اخیر عمرش را در جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست صرف آموزش زنان خانه دار و معلمان مدارس برای آشنایی با محیط زیست و ضرورت حفظ سرزمین کرد.
او موفق شده شعبات «جمعیت» را در ۱۶ استان کشور هم گسترش دهد و حالا چندسالی است که منزل شخصی‌اش را به دفتر کار جمعیت و پاتوق طرفداران محیط زیست تبدیل کرده است.
کتاب راشل کارسون امریکایی او را متحول کرد
علاقه مه لقا ملاح به محیط زیست از کتابخانه دانشگاه تهران با کتاب معروف «بهار خاموش» نوشته زیست شناس معروف امریکایی راشل کارسون شروع شد.
بهار خاموش که تأثیر شگرفی در آغاز جنبش‌های زیست محیطی امریکا و اروپا در سال‌های آخر دهه ۶۰ میلادی داشت تأثیر عمیقی بر زندگی او نیز گذاشت.
به گونه‌ای که امروز بسیاری از رسانه‌های ایران مه لقا ملاح را به عنوان یکی از معدود زنان ایرانی می‌شناسند که ۶۰ سال است زباله تولید نکرده.
اما واقعیت این است که او نیز همچون همه ما زباله تولید می کند. اما آنچه مه لقا ملاح را از دیگران متمایز ساخته، میزان پایین تولید زباله و مدیریت مسئولانه پسماندهای تر تولیدی در منزلش است.
او چندین دهه است چاله‌ای را در انتهای باغچه حیاطش برای تبدیل زباله‌های تر به کمپوست ایجاد کرده و با کود کمپوست تولیدی، باغچه‌ای سبز و زیبا نیز ایجاد کرده است.
