قبول مسئولیت بهمعنای این است که به دیگران اجازه ندهید بهجای شما فکر، صحبت و انتخاب کنند، احترم بهخود را بیاموزید، از مغز و غرایز خود استفاده کنید. ازاینرو کار سختی درپیش دارید
سه مشخصه اصلی مسئولیت
سه مشخصه اصلی مسئولیت؛ یعنی توانائی انتخاب، خلق و جذب واقعیت‌های زندگی را بررسی کنیم. به معنای اینکه اگر کسی این مشخصه‌ها را داشته باشد، فرد مسئولیت‌پذیری است. البته نه به معنای اینکه مسئولیت‌پذیری فقط این سه مشخصه را دارد؛ بلکه این سه ویژگی در افراد مسئولیت‌پذیر برجسته تر و تاثیرگذارتر هستند. بگذارید هریک از این سه مشخصه را جداگانه تعریف کنیم.
انتخاب
شما توانائی دارید که علایق و خواسته‌های خود را بشناسید و بهترین راه را برای رسیدن به آن انتخاب کنید. برای مثال تمایل دارید که از نظر رتبه درسی، نفر اول این ترم باشید؛ پس منظم‌ترین و دقیق‌ترین برنامه را برای خواندن درس هاتان انتخاب می‌کنید.
چه چیز موجب این انتخاب می‌شود؟ پذیرش مسئولیت در قبال خودتان و چیزی که به آن علاقه دارید؛ یعنی اول شدن در کلاس. آدم های مسئولیت‌پذیر به این حقیقت آگاهاند که همواره در هرموقعیتی حق انتخاب دارند و در انتخاب خود آزادند. پس زمانیکه بدانید مسئولیت عواقب کاری که انجام می‌دهید برعهده خودتان است، به اختیار خود بهترین انتخاب را انجام خواهید داد.
انسان ها در طول تاریخ همیشه با موضوع جبر و اختیار (انتخاب) درگیر بوده‌اند و یکی از بحث انگیزترین موضوع ها نزد فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. نظر شما دراین باره چیست؟ آیا درست است که پیروزی‌های زندگی خود را حاصل انتخاب‌های خود بدانیم و تقدیر و سرنوشت را مقصر شکست هامان؟ این طرز فکر ویژه افراد غیرمسئول است. فرد مسئولیت‌پذیر به خوبی می‌داند که حق انتخاب دارد و به بهترین شکل از آن استفاده می‌کند.
خلق‌کردن (ایجادکردن)
خلق چیزی یا موقعیتی درواقع حاصل چند انتخاب است. از زمانیکه قصد می‌کنید تازمانیکه به نتیجه می‌رسید، طی مراحل مختلف باید دست به چند انتخاب بزنید. مسئولیت‌پذیری به دنبال خود خلاقیت می‌آورد. چگونه؟ زمانیکه اعتقاد پیدا می‌کنید مسئول تمام زندگی خود هستید، ناخودآگاه مدام در پی ایجاد فرصت‌های تازه می‌گردید و هنگامیکه راهی برای حل مشکل نیابید (از آنجا که خود را مسئول می‌دانید) به هرترتیب راهی جدید برای خود دست وپا می‌کنید. شاید این جمله را شنیده باشید که «خلاقیت در سختی‌ها شکوفا می‌شود».
انسان مدرن به لطف تکنولوژی و ابزارهای دیجیتال زندگی آسودگی دارد و به طور ذاتی راحت‌طلب بار آمده است. پس تاجائیکه بتواند از ساختن و خلق چیزها یا موقعیت‌های جدید شانه خالی می‌کند. او ترجیح می‌دهد از همان راه هائی استفاده کند که دیگران پیشتر ساخته‌اند یا صبر می‌کند تا کسی دیگر راهی برای او بسازد.
در قدیم وضع زندگی به این راحتی نبود و مردم برحسب نیاز خود برای هروضعی، به ساخت و تولید ابزارهای جدید دست می‌زدند. آنها می‌دانستند که نه گوگل و کامپیوتری هست که نیازشان را رفع کند و نه سازمان و مؤسسه‌ای. پس خودشان دست‌به‌کار می‌شدند و گاهی خلاقیتی به خرج می‌دادند که پس از سالیان، در چشم ما نیز بسیار تحسین برانگیز است. شاید به همین دلیل است که در قدیم تعداد نوابغ، هنرمندان و مخترعان بیشتر از زمان حال بود. پس بگذارید تأکید کنیم فردی که خود را مسئول حل مشکل بداند، راه آن را نیز پیدا می کند.
جذب کردن
جذب جدا از تعریف علمی خود (جذب اشیا با جاذبه زمین یا جذب آهن با آهنربا)، تعریفی مفهومی دارد؛ به معنای اینکه شما در زندگی اتفاق های خوبوبد را به سوی خود جذب می‌کنید و دقیق همین جاست که مفهوم مسئولیت‌پذیری و باور به اینکه خودتان مسئول خوشبختی و بدبختی خود هستید، به کارتان می‌آید. برای روشن شدن مفهوم آن، می‌توانیم جذب کردن را در اینجا به معنای اجازه دادن درنظر بگیرم. اینکه شما اجازه می‌دهید چه افراد یا چه اتفاق هائی وارد زندگیتان شوند.
آیا برایتان پیش آمده پشت سرهم بد بیارید؟ آیا به این فکر کرده‌اید که ممکن است ناخودآگاه تصمیم ها و انتخاب‌های بد داشته باشید؟ انتخاب جذب کردن یا اجازه دادن به افکار خوبوبد یا افراد خوبوبد برعهده شماست و افراد مسئولیت‌پذیر خوب می‌دانند کدام را انتخاب کنند.
به‌خاطر داشته باشید که گاه تفکر شما و آنچه به آن اهمیت می‌دهید نیز جزوی از مسئولیت شماست. بنابراین باید تلاش کنید مراقب آنها باشید و به موارد مهم، باارزش و پرانگیزه اهمیت دهید. مشغولیت به مسائل فرعی و احساس‌های منفی مثل حسادت، حسرت، کینه، نفرت یا ابزارهای اعتیادآوری مانند شبکه‌های اجتماعی و رایانه فقط وقت شما را تلف می‌کنند. سعی کنید برای زندگی و وقت خود ارزش قائل باشید و آن را با موارد مفید پر کنید. اینگونه می‌توانید خوش‌شانسی، موفقیت، آرامش و شادی را به زندگیتان جذب کنید.
چالش
- آیا تاکنون به انتخاب‌های خود در زندگی فکر کرده‌اید؟ در چه مواردی حق انتخاب با شماست؟
- آیا پیش آمده که از عواقب انتخاب‌های خود شانه خالی کنید؟ احساس شما در این مواقع چیست؟
- آیا اغلب منفی نگر و منفی باف هستید یا خوشبین؟
- آیا در خانه یا مدرسه/دانشگاه به مشکلی برخورده‌اید که فکر کنید راه‌حلی برای آن نیست؟ در این موقعیت چه کرده‌اید؟
- به‌نظر شما مسئولیت‌پذیری چه مشخصه‌هائی دارد؟ فرد مسئولیت‌پذیر چه ویژگی‌هائی دارد؟
